بلینوس

[ویکی فقه] بَلینوس (بلیناس) حکیم یونان باستان در قرن اول میلادی که آثاری در علوم خَفیه دارد.
اَبولونیوس، اَفُلّونیوس، افولونیوس، اَبلینَس، علوسوس، اَبولوس، اَبلوس ثابت می شود که منظور همان آپولونیوس است.

تشابه اسمی
در جهان اسلام ، دو شخص به نام آپولونیوس معروف اند، یکی ریاضیدان مشهور آپولونیوس پرگایی در پامفیلیا (ح ۲۰۰ ق م)، دیگری حکیمی که شخصیتش مبتنی است بر روایات یونانی درباره آپولونیوس بلینوس، تیانایی طوانه، در کاپادوکیا (قرن اول میلادی)، ضمناً، بلیناس صورت عربی نام پلینیوس اکبر طبیعیدان رومی قرن اول میلادی است.

پیشینه
درباره آپولونیوس تیانایی، در منابع گوناگون تناقض های بسیاری وجود دارد، و روایات مربوط به صاحب الطلسمات ، عنوانی که وی را (علاوه بر الحکیم) معمولاً با آن نامیده اند، تا اندازه ای حتی در گزارش های راجع به آپولونیوس پرگایی تأثیر کرده است. قدیمترین منبع ما بدرستی نقل می کند که آپولونیوس در زمان سلطنت دومیتیان (دومیتیانوس، حک: ۸۱ ـ۹۶ میلادی) می زیسته است، و همین گزارش را ابن عبری نیز نقل کرده است. اما یعقوبی از «بلینوس النجّار که یتیم نامیده شده، و صاحب الطلسمات است...» سخن می گوید. این اشتباه نه تنها در استعمال القاب هر دو آپولونیوس برای شخص واحد بلکه همچنین در افزودن کلمه «یتیم» وجود دارد. در مقدمه سرالخلیقه بلینوس خود را «یتیم ساکنِ تیانا» می نامد. در ذخیره الاسکندر ارسطو به اسکندر می گوید که این کتاب را از آپولونیوس دریافت کرده است؛ در اینجا آپولونیوس معاصر فیلیپ و پسرش اسکندر دانسته شده است، همچنین در ترجمه فارسی بلعمی از طبری و در اسکندرنامه نظامی.
این اشتباه در تاریخ زندگی آپولونیوس طلسم ساز، در تاریخی نیز که قفطی برای دوران زندگی آپولونیوس پرگایی تعیین می کند تأثیر کرده است از طلسم هایی که بلینوس در قم و جاهای دیگر نهاده یاد کرده و آورده است که بلینوس هزار و پنجاه سال عمر کرد و حکمت از بطلمیوس آموخت و روزگارش پس از دانیال پیغمبر و در عهد ملک قباد بود.

در کلام بزرگان
...

بَلینوس
(یا: بَلیناس) مُحَرَّف نام آپولونیوس تیانایی (طوانی) حکیم یونان باستان، قرن اول م، که آثاری در علوم خفیه دارد. معروف ترین آثار ترجمه شده اش به عربی کتاب العلل یا سرّالخلقیه است.